Discussiepanel tijdens de conferentie. Afb.: Duitsland Instituut Amsterdam
Hoe geef je les over burgerschap en democratie in een samenleving die door migratie en globalisering verandert? Aan mensen die de overheid en de media steeds vaker wantrouwen? Daarover spraken Duitse en Nederlandse docenten, wetenschappers en museummedewerkers twee dagen lang in Düsseldorf. Weiterlesen Conferentie ‚Freiheit und Demokratie lernen‘
Wat het betekent om in een dictatuur te leven is voor Nederlandse jongeren moeilijk voor te stellen. De gastlessen van Zeitzeugen van de DDR, die het Duitsland Instituut aanbiedt aan Nederlandse middelbare scholen, moeten die geschiedenis invoelbaar maken. Na afloop schreven de leerlingen een brief aan hun gast. Uit deze brieven heeft een jury twee brieven gekozen die bijzondere indruk maakten. Weiterlesen Brieven aan een Zeitzeuge
Deutsche und niederländische Jugendliche haben diesen Sommer in Köln zusammen Filme zum Thema ‚Freiheit‘ gedreht. Die Jugendliche lernten in einem Workshop das Handwerk des Filmens und dachten gemeinsam über die Bedeutung von Freiheit nach. Die Auseinandersetzung mit diesem Thema ist nach den Terroranschlägen in Paris umso wichtiger geworden.
Duitse en Nederlandse jongeren maakten deze zomer in Keulen samen video’s met als thema ‚vrijheid‘. De jongeren leerden tijdens een workshop hoe ze films moesten maken en dachten samen na over de betekenis van vrijheid. Het is door de aanslagen in Parijs des te belangrijker je met dit thema bezig te houden.
Hoe kun je de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding herdenken op een manier die voor jongeren interessant is? Over die vraag hebben een groep Nederlandse en een groep Duitse jongeren zich gebogen tijdens een workshop van het Pressenetzwerk für Jugendthemen.
Van 5 t/m 8 november vonden de ‘Jugendmedientage’ plaats in Bonn. Deze dagen worden ieder jaar in een andere stad in Duitsland georganiseerd voor jong, Duits mediatalent. Het Pressenetzwerk für Jugendthemen verzorgde ook dit jaar een workshop, maar deze keer wel een heel bijzondere: Weiterlesen De toekomst van herdenken
Kreutzmüller, Van der Laar en Cahen. Afb.: Nationaal Comité 4 en 5 mei/Marco de Swart
Toen de latere Duitse historicus Christoph Kreutzmüller begin jaren negentig zijn vervangende dienstplicht in het Joods Historisch Museum (JHM) in Amsterdam deed, was hij geschokt hoe weinig aandacht daar aan de Holocaust werd besteed. Later begreep hij dat dat een goede reden had, vertelde hij deze week op het symposium ‘Bommen op Rotterdam – twee perpectieven, een verhaal’ in Rotterdam: het JHM wilde de geschiedenis van het joodse volk niet reduceren tot de Holocaust.
Nu, 25 jaar later, werkt Joël Cahen, tot voor kort directeur van het JHM, aan een Nationaal Shoah Museum in Amsterdam. “We willen de Holocaust in Nederland van A tot Z laten zien in een Europees verband”, vertelt Cahen in Rotterdam. “Met de omstanders, de daders, de slachtoffers en de redders. De joodse vluchtelingen uit Oostenrijk en Duitsland, de vluchtroutes.” Weiterlesen De Shoah in het museum: ‚Je moet lokale verhalen vertellen‘
Grimme, Van de Laar, Van der Zeeuw. Afb.: Nat. Comité 4 en 5 mei/Marco de Swart
Museum Rotterdam heeft samen met het Duitse legermuseum in Berlijn een tentoonstelling gemaakt over het bombardement op Rotterdam in 1940. Dit jaar is de expositie te zien in Rotterdam, volgend jaar in Berlijn. Een spannend experiment. “In Berlijn kennen ze Rotterdam niet. Dat vraagt om een andere benadering om mensen naar het museum te trekken.” Weiterlesen Duits-Nederlands perspectief bij Rotterdamse expositie De Aanval
De Duitstalige joodse arts Felix Oestreicher en zijn vrouw, germaniste Gerda Laqueur, vluchten in 1938 voor de dreiging van de nazi-terreur met hun drie jonge dochtertjes vanuit het Tsjechische Karlsbad (Karlovy Vary) naar Nederland. Over de ontwikkeling van zijn dochters, Beate (1934) en de tweeling Helli (later Helly) en Maria (1936), schrijft hij regelmatig brieven aan zijn familie, die hij ‚Drillingsberichte‘ noemt.
Der deutsch-jüdische Arzt Felix Oestreicher und seine Frau, Germanistin Gerda Laqueur, fliehen im Jahr 1938 vor der Bedrohung des Nazi-Terrors mit ihren drei kleinen Töchtern aus dem tschechischen Karlsbad / Karlovy Vary in die Niederlande. Felix Oestreicher (1894-1945) hält die engen Familienbande durch regelmäßigen Briefkontakt aufrecht. Ab dem Jahr 1937 berichtet er darin über das Wohlbefinden seiner Töchter Beate (*1934) und den Zwillingen Helli und Maria (*1936). Er nennt seine 160 vorhandenen Briefe „Drillingsberichte“
Toen ik in 2004 aan een buurman vertelde dat ik op mijn oude dag, ik was toen 37, Duits ging studeren, reageerde hij met verbolgenheid in zijn stem: “Dat je op jouw leeftijd nog gaat studeren is prima, maar waarom in godsnaam Duits?”
Zum Auftakt des deutsch-niederländischen Festivals ‚Für Freiheit – Voor Vrijheid 1945-2015‘, das am 27. August in Münster stattfand (siehe Beiträge unten), traf Prof. Dr. Friso Wielenga die niederländische Schriftstellerin Tessa de Loo zu einem Podiumsgespräch im Haus der Niederlande in Münster. Sie las am Vorabend aus ihrem Roman De tweeling – die Zwillinge und verdeutlichte, den Zwist zwischen Selbstverständnis und dem wirklichen Verstehen. Ein Problem, das zurzeit sehr aktuell erscheint.
In der bis auf den letzten Platz gefüllten Bibliothek des Krameramtshauses zu Münster sprach Prof. Dr. Friso Wielenga, Direktor des Zentrums für Niederlande-Studien, am Abend des 26. August die Begrüßungsworte, gab einen kurzen Überblick über den Ablauf der Veranstaltung und führte die Gäste in Tessa de Loos wohl bekanntestes literarisches Werk ein, das an diesem Abend im Mittelpunkt stehen sollte: De tweeling (dt.: Die Zwillinge). Es war bereits das zweite Mal, dass die nunmehr seit 22 Jahren in Portugal lebende gebürtige Niederländerin zu Gast in Münster war. Weiterlesen Nicht nur ein Kleinkrieg zweier ‚ouwe taartjes‘ (alter Schachteln/Schrauben)
Op een alternatieve manier aandacht besteden aan vrijheid, democratie en rechtsstaat; dat is het doel van de Nacht van de Dictatuur op 12 september in Den Haag, Rotterdam en Maastricht. Je leert meer over verschillende dictaturen en je realiseert je – dat is vast de bedoeling van de organisatoren- dat democratie en vrijheid een groot goed is. Want die dictatoriale kunst, muziek en persoonlijkheidscultus is echt niet langer dan één nacht te verdragen. De Nacht van de Dictatuur is een initiatief van Prodemos, dat hiervoor samenwerkt met onder meer het Montesquieu Instituut en het Nederlands Instituut voor Meerpartijendemocratie. Meer informatie op de website nachtvandedictatuur.nl. Daar kun je ter voorbereiding ook een dictaturen-kennisquiz doen. De DDR komt daarin niet aan bod, maar die andere beruchte Duitse dictatuur wel.